Köpek Eğitiminde Cezalandırma
Köpek Eğitiminde Cezalandırma
Köpek eğitimi, doğru teknikler kullanıldığında başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilir. Cezalandırma, köpek eğitiminin bir parçası olarak sıkça tartışılan bir konudur. Ancak, ceza kullanımı, çoğu zaman istenmedik sonuçlara yol açabilir ve köpeğin ruh sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Cezanın Olumsuz Etkileri
Köpek eğitiminde cezanın bazı olumsuz etkileri şunlardır:
- Köpeklerde kaygı ve korku yaratabilir.
- Davranış sorunlarını arttırabilir.
- Sahip ile köpek arasındaki bağı zayıflatabilir.
- Köpeğin itaatini olumsuz yönde etkileyebilir.
Alternatif Eğitim Yöntemleri
Olumsuz sonuçlardan kaçınmak için pozitif pekiştirme yöntemleri tercih edilmelidir. Bu yöntemler, köpeğin istenen davranışları sergilemesini sağlamak için ödüller kullanır. Düzenli yapılan eğitimler, köpeğin öğrenme sürecini hızlandırır ve sahibine olan bağlılığını artırır.
Sonuç olarak, köpek eğitiminde cezanın kullanımı yerine, pozitif pekiştirme yöntemlerinin benimsenmesi daha etkili ve sağlıklı bir yaklaşım olacaktır.
Davranışların değiştirilmesi konusunda pek çoğumuz kötü davranışları tümüyle yok etmenin yolunun mutlaka cezalandırma olduğuna inandırılmışızdır . Aslında insanlar da hayvanlar da cezalandırılmaya olumlu tepkiler vermezler . Bu yüzden köpek eğitiminde de cezalandırma tekniği on yılı aşkın bir süreden beri kullanılmamaktadır .
Ceza Herşeyi Daha Kötü Yapabilir
Zamanla , köpek eğitmenlerinin pek çoğu kötü davranışı ortaya çıkarmak için ceza uygulanmassının gereksiz olduğunun bilincine varmışlardır . Aslında pek çok olayda cezalandırma bazı problemlerin daha kötüye gitmesine neden olabilir . Şu iki noktayı göz önüne alalım ;
a ) Ceza davranışı keser , ancak ne başka seçenek sunar , ne de doğruyu öğretir .
b ) Cezalandırmanın geçici olarak sağladığı yarar , peşinden meydana çıkabilecek pek çok yan etkinin yanında çok önemsiz kalır .
Cezalandırmanın neden etkisiz olduğunu insan dünyasından bir örnekle pekiştirebiliriz . Arabanızla hır yaparken yakalandıysanız bunu çok iyi anlayacaksınız . Arkanızda polis sirenlerini ve yanıp sönen lambaları fark etmek korkunçtur . Kenara çektiğiniz anda kalbiniz çok hızlı atmaya başlar , diliniz tutulur , belki kekelemeye başlarsınız ve ceza makbuzunu alırsınız . Şimdi ödenecek bir ceza makbuzuna ve trafik sicilinize işlenen ceza puanlarına sahipsiniz . Peki , bundan böyle arabanızı hep yavaş mı kullanacaksınız ? Eh , belki bir süre hız yapmazsınız ama bir gün bir yere geç kaldığınızda , ayağınız gaza yine biraz fazla basmaya başlar . Arkası gelir . Cezalandırılmak hiçbir işe yaramamıştır .
Belki artık biraz yine daha dikkatli olur , radar tuzaklarına göz kesilir , gözünüzü dört açarsınız ama yine arabanızı hızlı sürmeye devam edersiniz . Peki , daha bir kaç hafta öncr ciddi bir biçimde cezalandırılmış olmanıza rağmen bu davranışınızı neden sürdürüyorsunuz ? Yanıt basit , cezalandırılmak sizi daha becerikli bir hız meraklısı yaptı ! Bundan böyle ara sıra gaza basan , dikkatsiz bir hız yapıcı değilsiniz . Tersine gözünüz her zaman trafik polislerinde ve radar tuzaklarında . İşin aslı cezalandırılarak , hız yapabilme yeteneklerinizi geliştirmiş durumdasınız .
Ceza Tepkiseldir
Eğitimde cezanın yeri olmaz . Cezalandırmayla ilgili ilk problem , cezanın kötü davranışa karşı bir tepki olmasıdır , buna karşın eğitim iyi bir davranışı gösterici bir yaklaşımdır . Cezalandırmanın bir eğitim aracı olmasıyla ilgili ikinci problemse öğrencilerin neleri öğrendiğini her zaman kontrol edememenizdir . İşin aslı , cezalandırılma olasılığı , üzerinde çalışılan konuyu daha telaşlı , heyecanlı ve savunmaya geçmiş bir duygu durumundayken algılamaya çalışmayı gerektirdiği için , köpeklerin öğrenme yeteneklerini altüst eder .
Cezanın davranış problemlerini düzeltde çok etkili olmamasının diğer bir nedeni de , denklemim sadece bir tarafını temsil etmesidir .
Misafirlerinizin üzerine atlayan köpeğinizi cezalandırmanız , bir dahaki sefer geldiklerinde uslu uslu oturmasını sağlamaz . Aslında misafirler geldiğinde cezalandırılan bir köpek bundan sonra misafirlerden korkmaya , daha huzursuz danranmaya başlayabilir . Çünkü onlar daha önce geldiklerinde kötü bir muameleye maruz kaldığını anımsayacaktır . Öğretmek istediğiniz bu değildir . Köpeğinizin insanlarla iyi ilişki kurabilmesi için bunca çaba gösterdikten sonra , dostça davranmayı öğrenmesi için cezalandırma yoluna gitmeniz hiçbir şekilde yararlı olmaz .
Zamanlama Her Şeydir
Şayet köpeğinize ceza uygulayacaksınız ve bir anlamı olmasını istiyorsunuz . Bir kere zamanlamaya çok dikkat etmeniz gerekecek ; cezanın istenmeyen davranışın başladığı anda verilmesi lazım . Pek çok insan , özellikle de ortalama köpek sahipleri bunu yapamaz . Cezalandırmanın zamanlamasıyla ilgili bir diğer sorun da köpeğin o anda aşırı uyarılmış ve heyecanlı olduğu gerçeğidir . Yani beyni öğrenme modunda değildir . Beyin içinde bilgi işletimini sağlaması için köpeğin oldukça rahatlamış bir durumda olması lazımdır .
Diyelim cezalandırmanın zamanlaması mükemmel , bu durumda kötü davranışını durdurduğu anda köpeğin ödüllendirilmesi gerekir .Ödülün zamanlaması köpek için buradaki en eğitici unsurdur . Şayet düzeltmeye çalıştığınız davranışı köpek çok uzun bir süredir sergiliyorsa , doğru davranışı ortaya çıkarmak için çok sayıda desteğe gerek vardır . Yoksa doğru davranışı elde etmek imkansızlaşır . Unutmayın ki eski alışkanlıklar kolay kolay terk edilemez , yeni davranışlar elde etmek için çok güçlü takviyelere gerek vardır .
Köpeğiniz çok heyecanlandığında hiçbirşey öğrenemez . Hareketleri ya iyice baştan çıkar ya da tamamen içine kapanır . Cezalandırmayı uygulayan kişi , kısır döngüyü harekete geçirerek sanki daha fazla ceza vermiş gibi olur , hiçbir gerçek öğrenme gerçekleşemez.